TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN KIM THÀNH

Hiểu biết về Coronavirus mới (2019-nCoV)

Virus corona 2 gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV-2),^[3][4] trước đây có tên tạm thời là virus corona mới 2019 (2019-nCoV), còn được gọi không chính thức là virus corona Vũ Hán, virus viêm phổi Vũ Hán, là một chủng coronavirus gây ra bệnh virus corona 2019 (COVID-19),^[5] bắt đầu xuất hiện và lây lan từ cuối năm 2019. Vào ngày 12 tháng 01 năm 2020, nó được Tổ chức Y tế Thế giới gọi tên là 2019-nCoV, dựa trên một phương thức đặt tên cho virus corona.^[6][7] Đến ngày 11 tháng 02 năm 2020, Ủy ban quốc tế về phân loại virus (ICTV) quyết định đặt tên chính thức cho chủng virus corona mới này là SARS-CoV-2. Virus này là một loại virus corona ARN liên kết đơn chính nghĩa. Trong khoảng thời gian dịch viêm phổi virus corona năm 2019–20, các nhân viên nghiên cứu đã phát hiện một chủng virus mới sau khi tiến hành đo lường kiểm tra axít nuclêíc và dò tra trình tự bộ gen ở mẫu vật lấy từ người bệnh.^[8][9][10]

Virus corona đã biết đủ gây ra cảm mạo cùng với các bệnh tật khá nghiêm trọng như Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) và Hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS). Virus Corona kiểu mới là phân dạng virus của virus corona mà từ trước tới nay chưa bao giờ phát hiện ở trong cơ thể người.^[11][12]

Tháng 12 năm 2019 tới nay, thành phố Vũ Hán của tỉnh Hồ Bắc liên tục trông coi tra xét bệnh cúm trải rộng và bệnh tật tương quan, phát hiện nhiều trường hợp bệnh viêm phổi mang tính virus nổi dậy, tất cả cùng chẩn đoán là viêm phổi mang tính virus / truyền nhiễm phần phổi.^[13] Ủy ban Sức khoẻ Vệ sinh Nhà nước Trung Quốc nhận định đây là bệnh truyền nhiễm loại B, chiếu theo quản lí loại A.^[14]
 

Mô phỏng một virion của 2019-nCoV
Minh họa cắt ngang của một virion 2019-nCoV hiển thị các thành phần bên trong
Virus classification
Giới:
	Virus
Realm:	Riboviria
Ngành:	incertae sedis
Bộ:	Nidovirales
Họ:	Coronaviridae
Chi:	Betacoronavirus
Phân chi:	Sarbecovirus
Vũ Hán, Trung Quốc, trung tâm của dịch duy nhất được ghi nhận
Các đồng nghĩa
Virus corona mới (2019-nCoV) Virus corona/coronavirus Vũ Hán[1] (Tiếng Trung giản thể: 武汉冠状病毒; phồn thể: 武漢冠狀病毒) Virus corona/coronavirus chợ hải sản Hoa Nam Vũ Hán[2]

Virus học

Phát sinh

Động vật được bán để làm thức ăn bị nghi ngờ là nơi chứa hoặc trung gian cho virus vì nhiều người nhiễm bệnh đầu tiên được xác định là công nhân tại Chợ hải sản Huanan, họ tiếp xúc nhiều hơn với động vật. Một chợ bán động vật sống để làm thức ăn cũng bị đổ lỗi trong Dịch SARS vào năm 2003; những nơi như vậy được coi là một "vườn ươm" hoàn hảo cho mầm bệnh mới.^[15]

Truyền nhiễm

Sự lây truyền từ người sang người đã được xác nhận.^[16] Có báo cáo đã cho rằng virus lây nhiễm ngay cả trong thời gian ủ bệnh.^[17][18] Tuy nhiên, các quan chức tại Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDCC) ở Hoa Kỳ tuyên bố rằng họ "không có bất kỳ bằng chứng nào về việc bệnh nhân bị lây nhiễm virus trước khi khởi phát triệu chứng."^[19]

Một nhóm nghiên cứu đã ước tính chỉ số sinh sản cơ bản (cũng được gọi là hệ số lây nhiễm cơ bản, $${\displaystyle R_{0}}) của virus nằm trong khoảng từ 3 đến 5.^[20] Điều này có nghĩa là một người bị nhiễm virus có thể lây nhiễm cho 3 đến 5 người khác. Các nhóm nghiên cứu khác đã ước tính chỉ số sinh sản cơ bản có thể là từ 1,4 đến 3,8.^[21] Người ta đã xác định rằng virus có thể lây truyền dọc theo một chuỗi gồm ít nhất bốn người.^[22]

Bộ gen

Trình tự gen virus Corona Vũ Hán giống nhau với virus Corona được phát hiện trong dơi, nhưng không giống với virus Corona khác, ví dụ virus corona gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS) và virus Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS).^[10] Virus Corona Vũ Hán và virus Corona SARS cùng thuộc virus Corona thế hệ B (Betacoronavirus Lineage B, Sarbecovirus).^[23]

Năm bộ gen của virus Corona Vũ Hán đã được nhanh chóng rút chiết ra, và được Trung tâm lâm sàng vệ sinh công cộng thành phố Thượng Hải, Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung, Trung tâm kiểm soát dự phòng bệnh tật thành phố Vũ Hán, Sở Kiểm soát dự phòng bệnh truyền nhiễm thuộc Trung tâm kiểm soát dự phòng bệnh tật Trung Quốc và Đại học Sydney tuyên bố ở trên trạm mạng Virological.^[24] Năm bộ gen của virus lần lượt là BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-01/2019, BetaCoV/Wuhan IVDC-HB-04/2020, BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-05/2019, BetaCoV/Wuhan/WIV04/2019 và BetaCoV/Wuhan/IPBCAMS-WH-01/2019.^[10][25][26] Chiều dài trình tự ARN của nó khoảng chừng là 30.000 nuclêôtít.^[10]

Dịch tễ học

Vụ nhiễm virus đầu tiên được biết đến ở người xảy ra vào đầu tháng 12 năm 2019. Đồng hồ phân tử cũng cho thấy ngày bắt đầu tương tự, hoặc sớm hơn một chút.^[27]

Một đợt bùng phát dịch bệnh do 2019-nCoV đã được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc, vào giữa tháng 12 năm 2019. Sau đó, virus này đã lan sang các tỉnh khác của Trung Quốc đại lục và các quốc gia khác, bao gồm Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Úc, Pháp, Hoa Kỳ và Việt Nam.^[28][29][30]

Sự lây lan từ người sang người đã được xác nhận tại Quảng Đông, Trung Quốc, vào ngày 20 tháng 1 năm 2020.^[16]

Tính đến cuối ngày 06 tháng 2 năm 2020, toàn thế giới đã có 9.820 trường hợp nhiễm bệnh được xác nhận, trong đó có 28.276 trường hợp xảy ra ở Trung Quốc đại lục và 565 người đã tử vong.^[31] Các ca bệnh bên ngoài Trung Quốc cho đến nay là những người mà hoặc là đã đi ra từ Vũ Hán, hoặc là tiếp xúc trực tiếp với một người khác đến từ khu vực có bệnh.^[32]

Viêm phổi

Triệu chứng

Các triệu chứng được báo cáo gồm sốt trong 90% trường hợp mắc bệnh, mệt mỏi và ho khan trong 80% trường hợp,^[33] 20% bị khó thở và suy hô hấp chiếm 15%.^[33] X-quang ngực đã tiết lộ các dấu hiệu ở cả hai phổi. Dấu hiệu sống nhìn chung là ổn định vào thời điểm nhập viện của những bệnh nhân.^[33] Các xét nghiệm máu thường cho thấy số lượng bạch cầu thấp (giảm bạch cầu và giảm bạch cầu lympho).

Phòng tránh

Làm tốt việc bảo vệ bản thân bao gồm: giữ gìn vệ sinh tay và đường hô hấp cơ bản, kiên trì thói quen ăn uống an toàn, làm hết sức khả năng tránh khỏi tiếp xúc thân mật với bất kì người nào có biểu hiện bệnh về đường hô hấp (như ho và hắt hơi).