CORONA VIRUS

Vi-rút Corona là một họ vi-rút lớn, một số gây bệnh ở người và một số khác gây bệnh ở động vật, chẳng hạn như dơi, lạc đà và cầy hương.

Hiếm khi vi-rút Corona ở động vật có thể tiến hóa để lây nhiễm và lây lan ở người. Tuy nhiên một số chủng Corona khi gây nhiễm ở người đã lây lan thành dịch bệnh nghiêm trọng như dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) xuất hiện vào năm 2002 và dịch MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông) xuất hiện vào năm 2012.

Loại coronavirus mới (2019-nCoV) đang gây xôn xao là một chủng coronavirus mới chưa được xác định trước đây ở người.

Chủng vi rút mới này gây viêm phổi corona phát sinh từ một khu chợ hải sản ở Vũ Hán.

Vào tháng 12, tổ chức y tế thế giới WHO đã được cảnh báo về một số trường hợp viêm phổi ở thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc). Vi-rút này không phù hợp với bất kỳ vi-rút nào được biết đến. Điều này gây lo ngại vì chúng ta không biết nó ảnh hưởng đến con người như thế nào.

Một tuần sau, vào ngày 7 tháng 1, nhà chức trách Trung Quốc xác nhận rằng loại vi-rút mới này là một chủng của vi-rút Corona – là một họ vi-rút đã gây ra các cảm lạnh thông thường và dịch SARS, MERS trước đây. Chủng vi-rút mới này tạm thời được đặt tên là 2019-nCoV.

CÁC LOẠI CORONAVIRUS Ở NGƯỜI

Các coronavirus được đặt tên cho các gai giống như vương miện trên bề mặt của chúng. Có bốn nhóm chính của coronavirus, được gọi là alpha, beta, gamma và delta.

Các coronavirus ở người được xác định lần đầu tiên vào giữa những năm 1960. Bảy loại coronavirus có thể lây nhiễm cho người là:

 Các coronavirus thông thường ở người:

– 229E (alpha coronavirus).

– NL63 (alpha coronavirus).

– OC43 (beta coronavirus).

– HKU1 (beta coronavirus).

Các coronavirus khác ở người

– MERS-CoV (beta coronavirus gây ra Hội chứng hô hấp Trung Đông, hay MERS).

– SARS-CoV (beta coronavirus gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nặng, hoặc SARS).

– Novel 2019 coronavirus (2019-nCoV).

– Mọi người trên khắp thế giới thường bị nhiễm coronaviruses 229E, NL63, OC43 và HKU1.

Đôi khi các coronavirus gây bệnh cho động vật có thể tiến hóa và làm cho con người bị bệnh và trở thành một coronavirus mới ở người. Ba ví dụ gần đây về điều này là 2019-nCoV, SARS-CoV và MERS-CoV.

 Novel 2019 coronavirus (2019-nCoV)

Vào ngày 9 tháng 1 năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới đã báo cáo rằng một loại coronavirus mới (mới) đã được chính quyền Trung Quốc xác định. Virus có liên quan đến sự bùng phát bệnh viêm phổi ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

 SARS-CoV

Hội chứng hô hấp cấp tính nặng coronavirus (SARS-CoV) lần đầu tiên được công nhận tại Trung Quốc vào tháng 11 năm 2002. Nó đã gây ra một vụ dịch trên toàn thế giới vào năm 2002-2003 với 8.098 trường hợp có thể xảy ra trong đó có 774 trường hợp tử vong. Kể từ năm 2004, không có trường hợp nhiễm SARS-CoV nào được biết đến được báo cáo ở bất cứ đâu trên thế giới.

 MERS-CoV

Hội chứng hô hấp Trung Đông coronavirus (MERS-CoV) lần đầu tiên được báo cáo ở Ả Rập Saudi vào năm 2012. Nó đã gây ra bệnh ở người từ hàng chục quốc gia khác. Tất cả các trường hợp cho đến nay đã được liên kết với các quốc gia trong hoặc gần Bán đảo Ả Rập. CDC tiếp tục theo dõi chặt chẽ MERS trên toàn cầu.

LÂY TRUYỀN

Các coronavirus ở người thường lây lan từ người bị nhiễm sang người khác thông qua:

– Không khí bằng cách ho và hắt hơi

– Tiếp xúc cá nhân gần gũi, chẳng hạn như chạm hoặc bắt tay

– Chạm vào một vật hoặc bề mặt có virus trên đó, sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt trước khi rửa tay

– Ở Hoa Kỳ, mọi người thường bị nhiễm các loại coronavirus thông thường ở người vào mùa thu và mùa đông. Tuy nhiên, bạn có thể bị nhiễm bất cứ lúc nào trong năm. Hầu hết mọi người sẽ bị nhiễm một hoặc nhiều loại coronavirus thông thường ở người trong đời. Trẻ nhỏ rất dễ bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, mọi người có thể bị nhiễm nhiều lần trong đời.

PHÒNG NGỪA

 Hiện tại không có vắc-xin để ngăn ngừa nhiễm nCoV-2019. Cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng là tránh tiếp xúc với vi-rút này.

 Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không có xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay chứa cồn.

 Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng bằng tay không rửa sạch.

 Tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh.

 Ở nhà khi bạn bị bệnh.

 Che miệng khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, sau đó ném khăn giấy vào thùng rác.

 Làm sạch và khử trùng các vật và bề mặt thường xuyên chạm vào.

KHUYẾN CÁO CỦA BỘ Y TẾ

Người nhiễm nCoV có các triệu chứng cấp tính:

– Ho, sốt, khó thở,

– Có thể diễn biến đến viêm phổi nặng, suy hô hấp cấp tiến triển và tử  vong, đặc biệt ở những người có bệnh mạn tính, suy giảm miễn dịch.

Đáng lưu ý, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vaccine phòng bệnh này.

 Phòng bệnh ngoài cộng đồng

 Đeo khẩu trang và đến các cơ sở y tế khám bệnh ngay khi có triệu chứng hô hấp.

 Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước hoặc bằng dung dịch rửa tay có chứa cồn, đặc biệt là khi hắt hơi, ho hoặc chùi mũi.

 Che mũi, miệng khi có hắt hơi và ho, vứt các khăn giấy lau mũi miệng vào thùng rác riêng có nắp đậy.

 Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ. Không hút thuốc lá.

 Vệ sinh môi trường: Duy trì không khí nơi ở hoặc nơi làm việc tốt. Tránh tiếp xúc và tụ tập ở nơi đông người, nơi không thoáng khí.

 Hạn chế tiếp xúc trực tiếp các vật nuôi, động vật hoang dã.

 Tiêm phòng vaccine đầy đủ.

 Phòng lây nhiễm trong bệnh viện

Thực hiện nghiêm ngặt việc phân luồng khám, cách ly và điều trị bệnh nhân, các biện pháp KSNK, phòng chống lây nhiễm đối với cán bộ y tế, người chăm sóc người bệnh và các người bệnh khác tại các cơ sở điều trị người bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Trong đó, tổ chức khu vực cách ly theo quy định sau:

 Khu vực nguy cơ cao: Nơi điều trị và chăm sóc người bệnh nghi ngờ hoặc chắc chắn nhiễm vi rút corona mới. Khu vực này phải có bảng màu đỏ ghi “Khu vực cách ly đặc biệt” và hướng dẫn chi tiết treo ở lối vào, có người trực gác.

 Khu vực có nguy cơ: Nơi có nhiều khả năng có người bệnh nhiễm virus corona mới đến khám và điều trị ban đầu (như khoa hô hấp, cấp cứu, khám bệnh…). Khu vực này phải có bảng hướng dẫn chi tiết treo ở lối ra vào và có ký hiệu màu vàng.

 Người bệnh cần được cách ly, điều trị tại cơ sở y tế, hạn chế tối đa biến chứng, tử vong. Thời gian cách ly đến khi hết các triệu chứng lâm sàng.

 Người bệnh không khó thở cần sử dụng khẩu trang y tế đúng cách khi tiếp xúc với người khác để hạn chế lây truyền bệnh…